Gratie – Strafrecht-advocaat.nl

Gratie bij levenslang

advocatenstart — Tue, 02 Feb 2016 22:58:32 +0000

Uit twee recente uitspraken van de Haagse voorzieningenrechter blijkt dat de rechter die de Koning adviseert over het gratieverzoek en de voor de gratiebeslissing verantwoordelijke bewindsman van mening verschillen over de uitleg van de Europese rechtspraak inzake de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf. Dit leidt niet alleen tot een onverkwikkelijk openbaar debat over de toekomst van juist degenen die zich in een uitzonderlijk kwetsbare positie bevinden maar zet ook het gratie-instituut op het spel. Indien de bewindsman geen oog meer heeft voor het in de Gratiewet vervatte evenwicht tussen rechter en administratie om de inbreuk op de machtenscheiding, die gratieverlening in feite is, te rechtvaardigen, beantwoordt het recht van gratie niet meer aan zijn doel. Dit doel is namelijk ‘ertoe bij te dragen dat door de onafhankelijke rechter opgelegde sancties in overeenstemming met eisen van rechtvaardigheid, humaniteit en doelmatigheid ten uitvoer worden gelegd’ (Memorie van toelichting Gratiewet, p. 14 en 15).

Het recht van gratie, NJB

Beleid bij gratieverzoek omzetting naar taakstraf

advocatenstart — Tue, 02 Feb 2016 21:31:25 +0000

In het geval een veroordeelde in het kader van zijn gratieverzoek vraagt de hem opgelegde straf om te zetten in een taakstraf, wordt het verzoek, overeenkomstig de normale gratieprocedure, voor advies toegezonden aan de adviserende instantie(s) zoals genoemd in artikel 5, vierde en vijfde lid, Gratiewet. Indien vervolgens geadviseerd wordt de opgelegde straf om te zetten in een taakstraf, wordt, indien de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie dit advies overneemt, de beslissing op het gratieverzoek voor de periode van een jaar aangehouden. Gedurende deze termijn heeft betrokkene de gelegenheid de taakstraf te verrichten. Indien betrokkene buiten zijn schuld de taakstraf niet binnen de termijn heeft verricht, kan deze periode hooguit één keer met een jaar worden verlengd.

Na het verstrijken van de volledige termijn zal worden beoordeeld of betrokkene de taakstraf goed en naar behoren heeft verricht. De uitkomst van deze beoordeling wordt vervolgens gebruikt voor de verdere afhandeling van het ingediende gratieverzoek. Hiervoor gelden de volgende maatstaven:

indien betrokkene de taakstraf verwijtbaar niet, niet volledig of niet goed heeft verricht, zal het gratieverzoek volledig worden afgewezen;
indien betrokkene de taakstraf volledig en naar behoren heeft verricht, zal Hare Majesteit de Koningin worden geadviseerd het gratieverzoek in te willigen

Bron: Beleidsregels betreffende drie specifieke onderdelen van het gratie-instrument

Buiten behandeling laten gratieverzoek

advocatenstart — Tue, 02 Feb 2016 10:21:16 +0000

De Dienst Justis kan een gratieverzoek buiten behandeling laten in de volgende gevallen:

Wanneer het gratieverzoek niet volledig is ingevuld
Indien het gratieverzoek wordt ingediend binnen 3 maanden na onherroepelijk worden van de uitspraak
Indien het gratieverzoek wordt ingediend binnen een jaar na een eerder ingediend gratieverzoek
Bij gratie na omzetting van de taakstraf naar vervangende hechtenis

Niet volledig gratieverzoek

De Dienst Justis kan een gratieverzoek buiten behandeling laten wanneer het niet voldoet aan de eisen. De wettelijke eisen staan vermeld in artikel 3 lid 1 van de Gratiewet:

Het gratieverzoek moet minstens bevatten:

de naam en het adres van de indiener;
de dagtekening
de aanduiding van het vonnis of arrest, waarvan gratie wordt verzocht;
de redenen om welke gratie wordt verzocht.

Het verzoekschrift wordt ingediend op een bij ministeriële regeling vast te stellen formulier. Wanneer een derde het gratieformulier indient, moet de veroordeelde het formulier mede ondertekenen.

Indien het gratieverzoek niet aan deze voorwaarden voldoet, wordt de veroordeelde in de gelegenheid gesteld om het verzoek aan te vullen binnen een bepaalde termijn. Doet hij dat niet, dan zal het gratieverzoek buiten behandeling worden gesteld.

Indiening binnen 3 maanden na onherroepelijk worden uitspraak

Het gratieverzoek wordt ook niet in behandeling genomen wanneer dit is ingediend binnen 3 maanden nadat de uitspraak waarvoor gratie wordt gevraagd onherroepelijk is geworden (artikel 4 lid 4 onder a Gratiewet).

Indiening binnen een jaar na een eerder gratieverzoek

Ook een gratieverzoek dat binnen een jaar na een eerder ingediend gratieverzoek wordt ingediend, wordt niet in behandeling genomen (artikel 4 lid 4 onder b Gratiewet)

Gratie na omzetting taakstraf naar vervangende hechtenis

Wanneer het verzoek om gratie betrekking heeft op een taakstraf, kan deze buiten behandeling worden gelaten in het geval dat de procedure ex artikel 22f, eerste lid, Wetboek van Strafrecht nog openstaat. Op grond van dit artikel kan betrokkene het openbaar ministerie verzoeken wijzigingen aan te brengen in de termijn waarbinnen met de taakstraf moet worden begonnen of waarbinnen de taakstraf moet zijn verricht dan wel in de aard van de te verrichten werkzaamheden. Tegen de beslissing van het openbaar ministerie kan de veroordeelde een bezwaarschrift indienen bij de rechter die de straf heeft opgelegd.

In de gevallen waarin het aanstonds duidelijk is dat het verzoek strekt tot een algehele kwijtschelding van de taakstraf, omdat de veroordeelde vanwege zijn geestelijke of lichamelijke gesteldheid nooit in staat zal zijn deze te verrichten, kan het gratieverzoek meteen in behandeling worden genomen.

Bron: Beleidsregels betreffende drie specifieke onderdelen van het gratie-instrument