Doorzoeken en zoekend rondkijken ter inbeslagneming
De politie mag niet zomaar alles in beslag nemen. De politie moet zich houden aan de strikte voorwaarden in de wet voor inbeslagneming.
Doorzoeking en zoekend rondkijken in Wetboek van Strafvordering
Voor de beoordeling van de rechtmatigheid van de inbeslagneming van voorwerpen moet allereerst worden beoordeeld wat de wettelijke grondslag voor de doorzoeking of het zoekend rondkijken is geweest. Wij zullen in een tabel het wettelijk kader in het Wetboek van Strafvordering (Sv.) voor beslaglegging uiteenzetten.
| Grondslag | Inhoud | Doorzoeken/ zoekend rondkijken |
Eisen | Wie bevoegd? |
| 56 jo 95 Sv. | Fouilleren aan kleding | NVT | Verdachte moet zijn aangehouden, en er moeten ernstige bezwaren bestaan qua verdenking | Opsporingsambtenaren |
| 96 Sv. | Algemeen artikel betreden iedere plaats | Zoekend rondkijken | heterdaad of verdenking misdrijf VH |
Opsporingsambtenaren N.B. eventueel moet opsporingsambtenaar de plaats bevriezen tot r-c, OvJ of HOvJ ter plaats is |
| 96a Sv. | Vordering tot uitlevering voorwerp | NvT | – verdenking misdrijf VH – aan houder voorwerp, niet zijnde verdachte – uitz. verschoningsgerechtigden (217 t/m 219 Sv.) – niet bij brieven, pakketten |
vordering door opsporingsambtenaar |
| 96b Sv. | Doorzoeken vervoermiddelen, muv woongedeelte | Doorzoeken | heterdaad of verdenking misdrijf VH |
Opsporingsambtenaren |
| 96c Sv. | Elke plaats, muv woning | Doorzoeken | heterdaad of misdrijf VH |
OvJ en HOvJ, bij dringende noodzakelijkheid en indien het optreden van de officier van justitie niet kan worden afgewacht (machtiging OvJ vereist!) |
| 97 Sv. | Doorzoeken woning (door OvJ of HovJ) | Doorzoeken | heterdaad of misdrijf VH |
Officier van justitie of HOvJ, bij dringende noodzakelijkheid en indien het optreden van de rechter-commissaris niet kan worden afgewacht (machtiging R-C vereist!) |
| 110 Sv. | Doorzoeken woning (door r-c) | Doorzoeken | op vordering van de OvJ | R-C, in bijzijn van OvJ of HOvJ |
Enkele bijzonderheden bij doorzoeking van de woning:
- Uitnodiging aan bewoner of huisgenoten om voorwerp vrijwillig af te geven, tenzij in strijd met belang onderzoek (art. 99 lid 1 Sv.)
- Bewoner of huisgenoten kunnen over voorwerpen verklaren, tenzij in strijd met belang onderzoek (art. 99 lid 2 Sv.)
- Advocaat mag tijdens doorzoeking aanwezig zijn (art. 99a Sv.)
Doorzoeking en zoekend rondkijken in bijzondere wetten
Ook enkele bijzondere wetten bieden een wettelijke basis voor doorzoeking en het zoekend rondkijken. Wij zullen de belangrijkste bespreken.
| Grondslag | Inhoud | Doorzoeken/ zoekend rondkijken |
Eisen | Wie bevoegd? |
| art. 9 Opiumwet | Toegang tot vervoermiddelen (ook woongedeelte), en tot plaatsen | Zoekend rondkijken | Redelijke verdenking overtreding Opiumwet | Opsporingsambtenaren |
| art. 49 Wet Wapens en Munitie | Doorzoeking alle plaatsen | Doorzoeken | Redelijk vermoeden dat wapens of munitie aanwezig is | Opsporingsambtenaren |
| art. 20 Wet Economische Delicten | Toegang tot elke plaats | Zoekend rondkijken | redelijkerwijs voor de vervulling van hun taak nodig is | Opsporingsambtenaren |
Doorzoeking
Doorzoeking betreft elke vorm van onderzoek die verder gaat dan het zoekend rondkijken (Kamerstukken II, 23251, nr. 3 en Kamerstukken II, 25403, nr. 3), zoals het openen van (al dan niet) afgesloten kasten.
Zoekend rondkijken
Bij zoekend rondkijken mag de opsporingsambtenaar alleen de voor de hand liggende voorwerpen in beslag nemen. Hij mag geen (al dan niet afgesloten) kasten openen.
Als uitgangspunt heeft te gelden dat het zoekend rondkijken alleen kan in vertrekken van een woning die niet zijn afgesloten, maar de Hoge Raad heeft bepaald dat op grond van artikel 9 Awbi degene die bevoegd is om zonder toestemming van de bewoner de woning binnen te treden, zich de toegang en doorgang mag verschaffen, voor zover het doel van het binnentreden dit redelijkerwijs vereist.
