De ISD-maatregel is een maatregel om meerderjarige stelselmatige daders te plaatsen in een daartoe aangewezen inrichting. De wet is op 1 oktober 2004 in werking getreden. Met deze wet heeft de wetgever beoogd stelselmatige daders, die door het plegen van reeksen delicten veel criminaliteit en onveiligheid veroorzaken, voor een periode van maximaal twee jaar in een inrichting te plaatsen die specifiek voor hen bestemd is. Aangezien het een maatregel betreft, is er geen sprake van een delictsevenredigheid.

Achtergrond en doelstelling ISD-maatregel

De gedachte achter de ISD-maatregel is dat een langere vrijheidsbeneming mogelijkheden biedt om tot doorbreking van het gedrags- en levenspatroon van de stelselmatige dader te komen (Kamerstukken II 2002 - 2003, nr. 28980, nr. 3). Op grond van de wetsgeschiedenis blijkt dat de ISD-maatregel is bedoeld voor personen die zich stelselmatig schuldig maken aan het plegen van strafbare feiten. Voorwaarde is wel dat de losstaande delicten geen grond bieden voor een langdurige gevangenisstraf (MvT, p. 3). Dit impliceert dat de ISD-maatregel niet van toepassing is op ernstige delicten waar voorlopige hechtenis voor open staat.
De relatief lange duur van de vrijheidsontneming is volgens de wetgever te rechtvaardigen door de ernst van het verschijnsel stelselmatig daderschap. Voor wat betreft de ernst gaat het om de frequentie, hardnekkigheid en de intensiteit van het criminele gedrag. Door die onveiligheid is er een noodzaak tot preventie van dit soort criminaliteit. De mogelijkheden tot preventie van het criminele gedrag zijn groter bij een langere vrijheidsbeneming. De maatregel heeft  geen leedtoevoeging tot doel zodat een beroep op de disproportionaliteit van de maatregel niet (snel) kan slagen, tenzij evident is dat de maatregel geen enkel redelijk doel heeft. Het gaat om een persoonsgerichte aanpak van de verdachte.

> Meer informatie doel ISD-maatregel

Voorwaarden ISD-maatregel

Om de maatregel ISD-maatregel om te kunnen leggen, moet er aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:

• Het moet gaan om een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten (art. 38m lid 1 en onder 1 Sr.
• De verdachte moet in de 5 jaren voorafgaande aan het feit tenminste driemaal wegens een misdrijf onherroepelijk tot een straf zijn veroordeeld of aan hem moet een strafbeschikking zijn opgelegd
• Het nieuwe feit moet zijn begaan na de tenuitvoerlegging van de bovengenoemde straffen.
• Er moet ernstig rekening mee worden gehouden dat verdachte wederom een misdrijf zal begaan (art. 38m aanhef en onder 2 Sr.)
• Er moet een advies liggen over de wenselijkheid of noodzakelijkheid van de maatregel, welk advies niet ouder mag zijn dan een jaar.
• De verdachte is niet ontoerekeningsvatbaar in de zin van art. 39 WvSr.
• Er moet een eis/vordering van het OM liggen strekkende tot ISD, gelet op art. 38m lid 1 Sr

Hoewel het geen strikte voorwaarde is, zien we in de jurisprudentie dat de ISD-maatregel met name aan zeer actieve veelplegers wordt opgelegd.

Werkwijze ISD-maatregel

Op basis van de informatie van de politie, die een proces-verbaal veelpleger behoort op te stellen, de rapportage van de reclassering en een toets aan de criteria van wet en richtlijn besluit het OM bij de voorgeleiding of het ISD-traject zal worden bewandeld. Onderdeel van de besluitvorming is de vraag of er ISD-plaatsen beschikbaar zijn. Indien voor het ISD-traject gekozen wordt wordt onmiddellijk een dagvaarding uitgereikt en aan de reclassering gevraagd een zogeheten Risc-rapportage op te maken. Doel hiervan is om een beeld te krijgen van de criminogene factoren, de mate van beïnvloedbaarheid, en een risicotaxatie te geven ten aanzien van recidive. Voor zover de reclassering niet kan voldoen aan de eisen van de Risc-rapportage wordt een gewoon reclasseringsrapport opgesteld waarin wordt ingegaan op de genoemde punten.

Art. 38 m lid 4 eist een met redenen omkleed, gedagtekend en ondertekend advies over de wenselijkheid of noodzakelijkheid van de maatregel, maar niet dat dit advies door een gedragsdeskundige wordt opgesteld. Het advies ex. art. 38m lid 4 zal als regel een reclasseringsadvies zijn. Indien de persoon van de verdachte daar aanleiding toe geeft kan er daarnaast een gedragsdeskundige rapportage door de RC worden opgedragen.

Het vorderingsbeleid van het OM zal mede afhangen van deze reclasseringsrapportage. Als gezegd is het uitgangspunt dat t.a.v. de ISD-plussers zonder meer een ISD-maatregel zal worden gevorderd. De maatregel is dan geboden i.v.m de zeer grote overlast die betrokkenen veroorzaken. Het rapport heeft dan vooral betekenis als uitgangspunt voor detenuitvoerlegging door DJI. Dit uitgangspunt neemt niet weg dat de ISD-maatregel een ultimum remedium karakter kent. Een advies kan onder omstandigheden bijvoorbeeld leiden tot het vorderen van een voorwaardelijke ISD-maatregel. Uitgangspunt is daarbij dat naar mate het aantal antecedenten groter wordt, het aantal alternatieven voor het vorderen van de maatregel afneemt. Indien het OM een ISD-maatregel vordert zal dit voor twee jaar zijn. Een kortere periode doet het verschil met de gewone strafoplegging al snel vervagen, is in strijd met het maatregel-karakter, vermindert de kans op gedragsbeïnvloeding en zou in de praktijk een beloning kunnen impliceren voor weigerachtig gedrag.

Bevoegde rechter bij ISD

De politierechter is niet bevoegd om de ISD-maatregel op te leggen (art. 369 lid 2 Sv.). Alleen de meervoudige strafkamer van de rechtbank kan de ISD-maatregel opleggen.

Duur ISD-maatregel

De maatregel ISD heeft een maximale duur van twee jaren (art. 38n lid 1 Sr.). Er kunnen echter ook redenen bestaan om een kortere duur voor de ISD op te leggen, bijv. bij duidelijke aanwijzingen dat het einde van de criminele carrière in het zicht komt, maar het minimum is een jaar.

> Meer informatie duur ISD

Verweren tegen ISD-maatregel

Wanneer door de officier van justitie een ISD-maatregel wordt gevorderd, kan een advocaat nog goed verweer voeren. Het is echter wel belangrijk dat u wordt bijgestaan door een gespecialiseerde advocaat. Omdat de ISD-maatregel niet zo vaak wordt opgelegd, zijn de meeste strafrechtadvocaten tamelijk onbekend met de materie. U hebt een echte strafrechtspecialist nodig. Onze advocaten hebben in ieder geval voldoende kennis en ervaring over de ISD-maatregel. Wilt u bijstand van een gespecialiseerde advocaat, dan kunt u uw zaak aanmelden via onze website.

> Meer informatie verweren tegen ISD-maatregel

Combinatie gevangenisstraf en ISD-maatregel

De combinatie gevangenisstraf en ISD-maatregel is wettelijk niet mogelijk, vlg o,a, Hof Leeuwarden, 31 augustus 2005, NbSr 2005, 341. Het hof stelt dat een uitdrukkelijke wettelijke bepaling die deze combinatie mogelijk maakt, ontbreekt. Zie ook Kamerstukken II, 2003 - 2004, 28980, nr. 7 en 13, p. 25. Hierin lezen we dat tijdens de parlementaire behandeling hierover is gesproken, maar het daartoe strekkende amendement is ingetrokken. De minister antwoordde: "De motivering van de maatregel is er niet in gelegen dat die bovenop de celstraf komt, maar in plaats daarvan."
Zie ook HR 21 maart 2006, LJN: AV1161: combinatie gevangenisstraf en ISD-maatregel is NIET geoorloofd,