Wanneer u te ziek bent om op de zitting te verschijnen, kunt u vragen om uitstel van de zitting. U kunt het uitstel schriftelijk aanvragen of u kunt uw advocaat vragen om ter zitting een verzoek tot uitstel te doen. In spoedeisende gevallen kunt u ook voor de zitting naar de griffie van de rechtbank of het gerechtshof bellen om uitstel te vragen voor de zitting.

Beoordelingskader uitstel wegens ziekte

Indien een verdachte door ziekte is verhinderd op de terechtzitting te verschijnen en in verband daarmee schorsing van het onderzoek heeft verzocht of doen verzoeken, de rechter aan dit verzoek voldoet teneinde de verdachte alsnog de gelegenheid te geven bij de behandeling van zijn zaak op de terechtzitting aanwezig te zijn. Dit spruit voort uit het onder meer in art. 6 EVRM gewaarborgde aanwezigheidsrecht van de verdachte. Bijzondere omstandigheden kunnen echter meebrengen dat de rechter tot het oordeel komt dat het belang van een behoorlijke strafvordering - welke omvat afdoening van de zaak binnen een redelijke termijn - ernstig in het gedrang zou komen indien het onderzoek op de terechtzitting zou worden geschorst en dat dit belang onder de gegeven omstandigheden zwaarder moet wegen dan het belang van de verdachte om bij de behandeling van zijn zaak tegenwoordig te zijn. Het staat ter beoordeling van de rechter of hij de aangevoerde reden aannemelijk en van voldoende gewicht acht en of het belang van een behoorlijke strafvordering de voorrang moet hebben boven het belang van de verdachte bij aanhouding. In de regel mag daarom van de verdachte of diens raadsman worden gevergd dat hij ter staving van het verzoek (alsnog) de gegevens kan verstrekken die de rechter met het oog op de te nemen beslissing wenselijk acht. Aan de rechter staat het vrij om indien een verzoek onvoldoende door bewijsstukken is gestaafd of indien aan diens verlangen tot aanvulling niet of niet genoegzaam is voldaan, daaraan gevolgtrekkingen te verbinden. Oordelen en beslissingen daarover kunnen in cassatie slechts op hun begrijpelijkheid worden getoetst (vgl. HR 9 mei 2000, LJN AA5730, NJ 2002/466).

Hoofdregel: uitstel zitting bij ziekte

De hoofdregel in de jurisprudentie van de Hoge Raad is  dat als de verdachte door ziekte (daadwerkelijk) is verhinderd zijn zitting bij te wonen er aanhouding zal worden verleend – behoudens genoemde zwaarwegende omstandigheden, die door de rechter dienen te worden vastgesteld en waarvan hij verantwoording moet afleggen in de vorm van motivering van zijn beslissing het verzoek tot schorsing af te wijzen.

Doktersverklaring als bewijs van ziekte

Vaak eist de rechter wel een doktersverklaring als bewijs van de ziekte. Ons advies is daarom om eerst een bezoek te brengen aan uw huisarts. Lukt dat niet op tijd, dan kan kunt u ook toezeggen dat de doktersverklaring later komt.

De rechter mag echter het verzoek tot aanhouding niet afwijzen op de enkele grond dat de verdachte geen doktersverklaring heeft overgelegd. Dit heeft de Hoge Raad bepaald op 7 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BO0083. De Hoge Raad overwoog in deze zaak dat de enkele omstandigheid dat de verdachte geen doktersverklaring heeft overgelegd de afwijzing van het verzoek tot uitstel niet kan dragen.

Juist het feit dat een beroep wordt gedaan op ziekte, met daaraan inherente beperkingen, met name ook als de ziekte zich op een laat moment als verhinderingsoorzaak bij de verdachte heeft ‘aangediend’ maakt dat de ‘bewijslast’ voor de verdachte niet te zwaar moet worden opgetuigd. Zo overwoog de Hoge Raad in HR 21 april 2009, LJN BH5171, NJ 2009/323. In het verlengde hiervan zien we meerdere uitspraken waarbij de Hoge Raad heeft overwogen dat de afwijzing van het verzoek tot uitstel niet kon steunen op het ontbreken van een medische verklaring, nu niet was onderzocht of het overleggen van een dergelijke verklaring in redelijkheid kon worden verlangd.

In het algemeen zien we in de jurisprudentie dat enerzijds een aanhouding van de zaak niet kan worden afgedwongen door een enkele ziekmelding, maar anderzijds het ontbreken van een medische verklaring of een ander bewijsstuk van de onmogelijkheid om ter zitting te verschijnen, niet tot afwijzing van een verzoek tot aanhouding mag leiden als dat redelijkerwijs niet van de verdachte kan worden verlangd.

> Verzoek aanhouding wegens ziekte zonder doktersverklaring

Wanneer is ziekte reden tot uitstel zitting

In een aantal gevallen kan ziekte een goede reden zijn tot uitstel van de zitting. Van een verdachte die wegens ziekte die een verzoek tot uitstel doet kan wordt verwacht dat hij aangeeft om wat voor soort ziekte het gaat, hoe ernstig het is, en waarom die ziekte maakt dat de verdachte niet in staat is om op zitting te verschijnen of daar terecht te staan. Een verzoek tot uitstel wegens ziekte moet toch wel zodanig zijn geformuleerd dat de betreffende gronden aanleiding voor toewijzing van een dergelijk verzoek zouden moeten kunnen geven. Het moet gaan om een ziekte waarvan redelijkerwijs kan worden ingezien dat zij de aanwezigheid van de verdachte ter terechtzitting ernstig bemoeilijkt of verhindert.

Griep / koorts
Wanneer de raadsman verklaart dat zijn cliënt wegens griep niet naar de zitting kan komen en gebruik wilt maken van zijn aanwezigheidsrecht, moet de rechter de zitting aanhouden (HR 7 april 2009, NJ 2009, 186, LJN BH0566). Dit speelde ook in de zaak van de Hoge Raad, 7 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BO0083, waarbij de verdachte telefonisch aangaf dat hij hoge koorts (40 graden) had, maar waarbij hij geen doktersverklaring kon overleggen.

Bronchitis
Ook bronchitis werd gezien als een zodanige ziekte waardoor de verdachte niet terecht kon staan. De Hoge Raad oordeelde dat het verzoek tot uitstel had moet worden toegewezen (LJN: BO0083, Hoge Raad, 7 december 2010)

Operatie op dag zitting
Een operatie aan de meniscus op de dag van de zitting (HR 10 februari 2015, ECLI:NL:HR:2015:377)

Wanneer is ziekte geen reden tot uitstel zitting

In de jurisprudentie zien we ook verschillende zaken waarbij de Hoge Raad heeft aangegeven dat de ziekte op zichzelf staand onvoldoende reden geeft voor uitstel van de zitting:

Ontsteking aan de hand
Een ontsteking aan de hand werd niet gezien als een reden reden voor uitstel van de zitting (HR 31 mei 2011,ECLI:NL:PHR:2011:BQ2004)  Hoewel in de conclusie van de A-G mr. Aben werd erkend dat zich omstandigheden laten denken waarin een ontsteking aan de hand voor de aanwezigheid van de verdachte ter terechtzitting belemmerend kan zijn, werd er in deze zaak geoordeeld dat de verdachte zijn verzoek tot aanhouding dan beter had moeten onderbouwen en uitdrukkelijk had moeten aangeven waarom in dat geval de ontsteking aan de hand een reden was waardoor hij niet kon verschijnen.