Een TBS met voorwaarden is aan de orde als het recidivegevaar naar verwachting afdoende afgewend kan worden door het stellen van voorwaarden die zien op het gedrag van de ter beschikking gestelde. Hiervan kan sprake zijn bij personen die minder delictgevaarlijk zijn, enig ziektebesef tonen en gemotiveerd zijn voor een behandeling. (geen agressie of geweld gebruikt) en een niet te ernstig misdrijf hebben begaan. 

Vrijwillige medewerking

Het is noodzakelijk dat de TBS-gestelde zich bereid heeft verklaard tot medewerking aan de voorwaarden (art. 38 lid 8 Sr respectievelijk art. 38g lid 2 Sr). Een uitzondering hierop is bij de tijdelijke crisisopname, die is ingevoerd bij Wet van 1 juli 2010, Stb. 2010, 217. 

Voorwaarden bij TBS met voorwaarden

De wet bevat geen limitatieve opsomming van de voorwaarden die opgelegd kunnen worden. Artikel 38a lid 1 Sr. geeft wel enkele voorbeelden:

• opname in een door de rechter aangewezen inrichting
• behandeling door een in het vonnis aangewezen deskundige
• verplichting tot inname van voorgeschreven medicatie

Aan de TBS met voorwaarden wordt bovendien altijd als voorwaarde verbonden:

• zich houden aan de afspraken en aanwijzingen van zijn behandelaars en de reclassering

Uit HR 27 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV6996 kan worden afgeleid dat de op te leggen voorwaarden moeten worden getoetst aan de beoogde behandeling, beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit, internationale verdragsregels, en dat de voorwaarden niet snel een ongeoorloofde vrijheidsbeperking opleveren.

Duur TBS met voorwaarden

De TBS met voorwaarden geldt voor de tijd van twee jaren. Deze termijn kan echter steeds met twee jaren worden verlengd indien de veiligheid van anderen en de algemene veiligheid van personen of goederen dit eist (art. 38d lid 1 Sr.). De periode is echter maximaal vier jaren, tenzij de TBS met dwangverpleging is opgelegd voor een misdrijf dat is gericht tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van een of meer personen. De maximale duur van de TBS met voorwaarden is 9 jaren.

De termijn van de TBS met voorwaarden loopt niet:

• zolang de verdachte nog een gevangenisstraf uitzit (art. 38f lid 1 onder b Sr.), maar de rechter kan op grond van art. 37 lid 2 Sr. wel een advies opnemen omtrent het tijdstip waarop de TBS met dwangverpleging zal aanvangen
• bij ongeoorloofde afwezigheid van langer dan een week uit de inrichting (art. 38f lid 1 onder d Sr.)

> Meer informatie duur TBS met dwangverpleging

Consequentie niet naleven voorwaarden

Het niet naleven van de voorwaarden kan leiden tot omzetting van de TBS met voorwaarden in een TBS met dwangverpleging (artikel 38c Sr.). Deze omzetting is alleen mogelijk op vordering van de officier van justitie indien:

• de voorwaarden niet worden nageleefd
  > Het is niet vereist dat de TBS'er een verwijt valt te maken ten aanzien van het niet-naleven van de voorwaarden
  > Voldoende is dat de naleving van de voorwaarden niet te realiseren is (los van de inspanning van de TBS'er) en het gevaarscriterium de omzetting naar de TBS met dwangverpleging eist omdat er sprake is van een ernstig gevaar voor de omgeving (Hof Arnhem, 14 augustus 2006, NJFS 2006, 255). Hierbij kan o.a. worden gedacht aan een plotselinge verslechtering van de geestelijke toestand van de betrokkene, gepaard gaande met symptomen die zich ook hebben voorgedaan voorafgaand aan het plegen van het delict (Kamerstukken II, 1994 - 1995, 24256, nr. 6, p. 8).
  > Voor de omzetting is geen nader onderzoek van of advies over de TBS'er nodig. 
  > Alternatief voor de omzetting is de minder ingrijpende tijdelijke crisisopname (art. 509jbis Sv.). 

• als de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen dat eist

Ook is het mogelijk de voorwaarden aan te vullen, te wijzigen, op te heffen en het verlenen van hulp en steun aan een andere instelling op te dragen (art. 38b Sr.). Het Openbaar Ministerie kan dit vorderen en de advocaat van de verdachte kan hier ook zelf om verzoeken.

Combinatie TBS met voorwaarden en gevangenisstraf

TBS met voorwaarden kan in combinatie met een gevangenisstraf worden opgelegd. Op grond van artikel 38 lid 3 Sr. mag maximaal een gevangenisstraf van 5 jaren worden opgelegd.