Veelgestelde vragen afname DNA (DNA-onderzoek bij veroordeelden)
Regelmatig krijgen wij vragen van clienten hoe het nu precies bij de afname van DNA in het kader van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden. Wij zullen de veelgestelde vragen voor u op een rijtje zetten en hierna beantwoorden:
Waarom moet ik DNA afstaan?
Het bevel tot afname van DNA in het kader van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden wordt afgegeven na een veroordeling door de rechter voor een strafbaar feit waarop voorlopige hechtenis is gesteld. Dat is al vrij snel het geval. Voor een simpele vernieling of een eenvoudige mishandeling kan dus al een bevel tot afname van DNA worden afgegeven.
Hoe werkt het afstaan van DNA?
U moet op de op het bevel tot afname van DNA vermelde datum en tijdstip verschijnen op het politiebureau als genoemd in het bevel. Daar zal vermoedelijk een opsporingsambtenaar bij u via een wattenstaafje DNA afnemen. U hoeft niet te accepteren dat dit gebeurt door een opsporingsambtenaar, nu de wet voorschrijft dat de afname van DNA in beginsel door een arts of verpleegkundige dient te gebeuren. Binnen 10 minuten staat u waarschijnlijk weer buiten (excl. wachttijd).
Maar ik ben ik hoger beroep. Moet ik dan toch nog DNA afstaan?
Ja, ook als u in hoger beroep bent gegaan tegen de uitspraak van de rechter in eerste aanleg, bent u verplicht om mee te werken aan het afstaan van DNA. Wanneer u in hoger beroep uiteindelijk wordt vrijgesproken, ontslagen van rechtsvervolging of wanneer door de rechter toepassing wordt gegeven aan art. 9a Sr (schuldigverklaring zonder oplegging van straf of maatregel), of hooguit een geldboete wordt opgelegd, dient het DNA-profiel weer uit de DNA-databank te worden verwijderd en te worden vernietigd. Wij weten niet of het OM dat uit haarzelf ook echt doet. Ons advies aan cliënten is om hier zelf achteraan te gaan en na de onherroepelijke beslissing in hoger beroep of cassatie contact op te nemen met het Openbaar Ministerie.
In welke gevallen geldt de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden
De Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden is al vrij snel van toepassing. Het moet gaan om:
- een veroordeling (in eerste aanleg) door de rechter
- voor een strafbaar feit, waarop voorlopige hechtenis is gesteld
- en waarvoor een straf of maatregel is gevolgd, met uitzondering van een geldboete
In welke gevallen geldt de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden dan NIET
Bij een vrijspraak of een ontslag van rechtsvervolging hoeft u dus geen DNA af te staan.
Ook bij een veroordeling door de rechter tot een geldboete of bij een schuldigverklaring zonder oplegging van een straf of maatregel hoeft u geen DNA af te staan.
Verder kan er geen bevel tot afname van DNA worden afgegeven wanneer u een werkstraf hebt geaccepteerd in het kader van een TOM-zitting. Dit zijn buitengerechtelijke wijzen van afdoening van een strafzaak en dan vindt er geen veroordeling plaats door een rechter. Bij een geldboete kan ook bij een strafbeschikking geen verplichting worden opgelegd om DNA af te staan.
Wanneer u dus voor diefstal tot een taakstraf wordt veroordeeld door de politierechter moet u wel DNA afstaan, maar wanneer u voor hetzelfde feit een werkstraf krijgt opgelegd in het kader van een TOM-zitting is dat niet het geval. Dit is weer wel bij een OM-zitting waarbij een strafbeschikking wordt opgelegd.
Ik ben alleen veroordeeld tot een voorwaardelijke werkstraf. Moet ik dan ook DNA afstaan?
Ja, ook bij een voorwaardelijk opgelegde straf bent u verplicht om DNA af te staan. Bij het bevel tot het afstaan van DNA wordt geen rekening gehouden met het feit of er al dan niet sprake is van een voorwaardelijke veroordeling.
Hoe moet ik bezwaar maken tegen het bepalen, verwerken en opslaan van mijn DNA in de DNA-databank
U kunt binnen 14 dagen na de afname van het DNA een bezwaarschrift indienen bij de rechtbank die de straf heeft opgelegd. De bezwaarprocedure is erg ingewikkeld en slechts op een beperkt aantal gronden kunt u met succes verweer voeren tegen het bepalen, verwerken en opslaan van DNA in de databank.
Wij adviseren u te laten bijstaan door een gespecialiseerde advocaat die over voldoende kennis en ervaring beschikt in deze procedures. Alleen dan heeft u een goede kans om te voorkomen dat uw DNA wordt opgenomen in de grote DNA-databank bij het NFI.
